توضیحات
راز دل (شرح منظومۀ گلشن راز شیخ محمود شبستری)؛ یادداشتهای جلسات اخلاقی عرفانی علّامۀ طباطبایی
کتاب «راز دل»، که شرحی بر «گلشن راز» شیخ محمود شبستری است، در حقیقت تقریر بیانات شفاهی علامه سید محمدحسین طباطبایی مفسّر، فیلسوف و عارف نامی معاصر می باشد که توسط آیت الله علی سعادت پرور گردآوری شده است.
آیتالله سید محمدحسین طباطبایی، معروف به علّامۀ طباطبایی، فقیه، عارف، فیلسوف، مفسر بزرگ و مشهور دوران معاصر، متولد تبریز و نویسندۀ تفسیر المیزان و دو کتاب درسی فلسفه با نام بدایة الحکمة و نهایة الحکمة است. علّامه پس از تحصیلات مقدماتی به نجف رفت و از سال ۱۳۰۴ تا ۱۳۱۴ شمسی از اساتید بزرگ آنجا همچون سید علی آقای قاضی، آیتالله شیخ محمدحسین اصفهانى، آیتالله میرزای نائینى، سید ابوالحسن اصفهانى و آیتالله حجّت کوهکمرى بهره گرفت.
علامه در سال ۱۳۲۵ شمسی به قم رفت و در آنجا شروع به تدریس دروس تفسیر قرآن و فلسفه نمود که در آن زمان چندان بدان اهمیت داده نمیشد و این کار او موجب رونق این دو در حوزۀ قم شد. بسیاری از مدرسان بعدی فلسفه در حوزۀ علمیه قم، شاگردان او بودند.
کتاب «راز دل» با استفاده از آیات قرآن کریم نگارش یافته است. علّامۀ طباطبایی در این کتاب اندیشۀ عرفانی شیخ محمود شبستری را بررسی کرده است. کتاب راز دل با موضوعیت عرفان اسلامی نگارش شده و مفاهیم کلی عرفان اسلامی را بررسی کرده است. مؤلف به شرح فلسفی مثنوی گلشن راز نیز پرداخته است.
«راز دل» کتاب حجیمی است و در شانزده فصل موضوعی نگارش شده است:
- ۱. تعریف تفکّر
- ۲. تفکّر روا و تفکّر ناروا
- ۳. معنای “من”.
- ۴ و ۵. مفهوم، مراحل و نهایت “سیر و سلوک”
- ۶. عارف کیست و معرفت چیست؟
- ۷. هدف از تحصیل معرفت
- ۸. راز کشف اسرار
- ۹. معنای وصال حقّ
- ۱۰. حدیث قرب و بُعد
- ۱۱. رهاورد دریای هستی
- ۱۲. جزء فزون تر از کلّ!
- ۱۳. نسبت قدیم و مُحدِث
- ۱۴. معنای چشم و لب و رخ و زلف و خط و خال
- ۱۵. مفهوم شراب و شمع و شاهد و خراباتی شدن
- ۱۶. حقیقت بت و زنّار و ترسایی و ترسابچه