توضیحات
جبر فلسفی از دیدگاه استاد فیاضی (نقد و تحلیل قاعدۀ ضرورت علی و معلولی و آثار آن در فلسفه و کلام)
تألیف حاضر تلاش می کند با تبیین مواضع فلاسفه، متکلمان و برخی از اصولیان در باب مسئله ضرورت علّی و معلولی و نتایج کلامی آن، مانند قدرت و اختیار الهی و انسانی و حدوث زمانی عالم و در نهایت طرح آرای استاد فیاضی و تحلیل و مقایسه آن با آرای پیشین، نشان دهد که دیدگاه استاد توانسته به یک نزاع کهن فلسفی کلامی پایان دهد.
در این کتاب، ابتدا، مسئلۀ «ضرورت علّی و معلولی» تشریح میشود:
- اولاً ادعای کلی این مسئله تشریح میشود: «جبر فلسفی یا همان ضرورت علّی و معلولی یکی از فروع قانون علیت است که مدعی است اگر علت موجود بود، معلولش نیز بالضروره موجود است و همچنین اگر معلول وجود داشت، علتش نیز بالضروره تحقق دارد».
- ثانیاً وجوه مختلف این مسئله بیان میشود: «مبحث ضرورت علّی و معلولی دو وجه دارد: وجهی که در مباحث مربوط به مواد ثلاث به آن پرداخته میشود و همان ضرورت بالغیر معلول از ناحیۀ علت تامهاش است و بهصورت قاعدۀ «الشیء ما لم یجب لم یوجد» مطرح میگردد؛ و وجهی که در مباحث علت و معلول به آن توجه میشود؛ یعنی ضرورت معلول در قیاس با علت تامهاش که با عنوان «ضرورت وجود معلول در ظرف وجود علت تامه» به آن اشاره میگردد». بهعبارت دیگر «ضرورت بالغیر» و «ضرورت بالقیاس» دو رویکردی است که به بررسی این مسئله میپردازند.
لینک کوتاه: https://ayateeshraq.com/pae3c