توضیحات
هزار و یک کلمه (علامه حسن زاد آملی)
هزار و یک کلمه، کتابی است کشکولگونه، مشتمل بر مطالب گوناگون قرآنی، عرفانی، فلسفی، فقهی، ریاضی، هیوی و … که علامه حسنزاده آملی، آن را بعد از تالیف «هزار و یک نکته»، به همان سبک و به زبان فارسی به رشتۀ تحریر درآورده است. قلم شیوا و بیان رسا و گاه خاطرهگونه، به جذابیت این اثر افزوده است.
کلمههای این کتاب، مانند نکتههای هزار و یک نکته، در طول و قصر متفاوتند. برخی از آنها، خود، رسالهای است مستقل (مانند کلمه یکم که در باره ارزش طب و مقام و مرتبۀ طبیب است) و برخی دیگر کوتاه و در سطوری چند (مانند: نسبة اولی الأولیات الی جمیع النظریات کنسبة فاعل الکل الی الموجودات؛ وحدت صنع دائم، برهان قاطع است که نظام وجود اتفاقی نیست).
نکته هایی که حکیمان و عالمان واصل مینگارند و خاطرههایی که از اساتید خود نقل میکنند، به راستی درس آموز و عبرت انگیز است. بسیاری از کسان با همین نکتهها از غفلت بهدرآمده و یا مطالب علمی نغز و عمیق در ذهن و ضمیرشان مانده است.
علامه، در مقدمۀ کوتاهی که بر کتاب نگاشته، چنین آورده است:
«هزار و یک کلمه و هزار و یک نکته توامانند؛ یعنی دو اثر همزاد، عدل یکدیگرند، لذا هر آنچه در وصف شمایل این گفتهایم، مر آن دیگری را نیز شامل است، چه هر نکتهای از این، کلمهای دلپذیر است و هر کلمهای از آن، نکتهای چشمگیر. اگر فرزانهای آزاده، قلم بر لوح آورد که هر یک سفینهای حامل مثقلات و مطالب متنوعه و امتعه ممتعه در هر باب است، درخور تحسین و سزاوار آفرین است.
هزار و یک نکته مکرر به طبع رسیده است که بحمد الله سبحانه مطبوع انسانهای دانش و بینش و مواجه استقبال شایان ایشان شده است. اینک زمان ظهور این مستوره نیز فرا رسیده است. به امید اینکه این دو هم زاد نیک نهاد، دوش با دوش یکدیگر، دائرة المعارفی حاوی نفایس فنون سودمند برای دانش پژوهان ارجمند بوده باشند».
