توضیحات
فیضان انوار الهی (ترجمه عوالی اللئالی العزیزیه فی الاحادیث الدینیه)
عوالی اللآلی، بعضی آن را غوالی اللآلی خواندهاند که بنا بر تحقیق صحیح نیست و نام صحیح کتاب «عوالی اللآلی» است. مؤلف آن محمّد بن زین الدّین علی بن ابراهیم بن حسن ابن ابراهیم بن ابی جمهور اَحْسائی یا لحضاوی زنده در۹۰۴ق/۱۴۹۹م، فقیه، محدّث و متکلم صوفی مشربِ شیعی امامی، که تحصیلات خود را در عراق و جبل عامل در محضر علمایی چون شیخ شرفالدین حسن بن عبدالکریم فتّال و شیخ علی بن هلال جزایری تکمیل نمود، سپس در طوس مقیم شد و در آنجا علاوه بر تدریس و تألیف، با علمای اهل سنت به مناظره پرداخت.
ابن ابی جمهور احسائی، از جمله علمایی است که در طول تاریخ بحثهای فراوانی را متوجه خود ساخته است. عدهای کتاب او را مردود، ضعیف، مطابق روایات اهل سنت و … دانستهاند. گروهی فراتر رفته و علاوه بر کتاب، در اعتبار مصنف هم مناقشه کردهاند و مثلا او را غلو کننده، صوفی، ضعیف، متساهل و یا غیر دقیق در نقل روایت دانستهاند. شیخ اعظم انصاری در کتاب رسائل چنین میفرماید: «و قد طعن فی ذلک التالیف و فی مؤلفه المحدث البحرانی فی مقدمات الحدائق».
در مقابل، بزرگانی چون محدث نوری در مستدرک و سید نعمت الله جزائری در شرح خود بر «عوالی اللآلی» و آیتالله مرعشی نجفی در مقدمه کتاب، اشکالات وارده را نقل کرده و جوابهای مفصلی به آنها دادهاند.
بر کتاب «عوالی اللآلی» توسط سید نعمت الله جزائری شرحی مبسوط نگاشته شده و با عنوان الجواهر الغوالی یا مدینة الحدیث منتشر شده است. با اینکه کتاب و مؤلف آن از دیرباز مورد نقد برخی علما بوده است، بزرگانی چون محدث نوری در مستدرک و سید نعمت الله جزائری در شرح خود بر این کتاب و آیت الله مرعشی نجفی در مقدمه کتاب، اشکالات وارده را نقل کرده و جوابهای مفصلی به آنها دادهاند.
کتاب حاضر شامل یک مقدمه، دو باب و یک خاتمه شامل احادیث ناب از اهل بیت علیهم السلام از طرق مختلف روائی میباشد. مقدمه کتاب در ده فصل پیرامون مشیخه مؤلف، علت تألیف کتاب و باب شامل احادیث فقهی است که از بزرگانی چون علامه حلی، شهید اول و فاضل مقداد به دست مؤلف رسیده و به ترتیب ناقل ذکر شدهاند. باب دوم شامل احادیثی است که بر طبق ابواب فقه که مرویات فخر المحققین ابن فهد و محقق حلی است.
روایات معرفتی و اخلاقی و بعضی کرامات مولی الموحدین امیرالمؤمنین (ع) بخش عمدهای از خاتمه کتاب و بخش پایانی آن را شامل است که در جهت سلوک علمی و عملی پیروان آن حضرت بسیار راهگشا و در طریق الی الله یاری رسان است.
انتشارات آیت اشراق، ناشر کتابهای حکمی و اخلاقی بر آن است ترجمه حاضر از عوالی اللآلی را سامان دهد. پرداختن به روایات و کلام معصومین علیهم السلام از طریق مراجعه به منابع معتبر سرلوحه آثار مطبوع آیت اشراق است.
مترجم محترم (علی علیزاده) سعی بر آن دارد با استفاده از منابع معتبر حدیثی به استخراج مصادر احادیث و روایات و توضیح اصطلاحات پرداخته و با بیان وجه تشابه و تمایز روایات از همدیگر، نکاتی ارزشمند را که نیاز به توجه بیشتر و توضیحات کافی را میطلبد عرضه بدارد.
تا حد امکان سعی بر این است که ترجمهای شیوا و سلیس از روایات معصومین علیهم السلام در باب ولایت ناظر بر روایات امیرالمؤمنین، مخصوصا از طرق روایی غیر شیعی که در مصادر اهل سنت بدان اشارت رفته است؛ در قالب این کتاب ارزشمند ترجمه و ارائه شود که منبع و مصدر مراجعه اهل تحقیق و عموم علاقمندان به کلام اهل بیت معصومین علیهم السلام باشد.