توضیحات
طبیعت و چرخه معرفتی نفس (پدیدههای طبیعی و تشبیههای معرفتی در قرآن)
تحقیقی درباره ابعاد علمی قرآن کریم به خصوص علوم طبیعی مانند جغرافیا و زمین شناسی است. نویسنده بر آن است که به کمک علم جغرافیا و زمین شناسی و با استناد به آیات قرآن کریم، طرحهایی برای سیر نفسانی آدمی شبیهسازی کند.
مهمترین پرسشهای این تحقیق به این شرح است:
آیا در قرآن به آیاتی برمیخوریم که با پدیدههای طبیعی شروع شوند و با کنشهای انسانی خاتمه یابند؟
چرا قرآن به پدیدههای طبیعی مانند طور سینا و زیتون و… سوگند میخورد؟
آیا میتوان به قوت چرخه طبیعی (هیدرولوژی) آب و استخراج آیات در مورد آب به کمک تمثیل، تشبیه و تعمیم به طرح درونی از سیر نفسانی (بحث معرفتی) رسید و به شناخت انسان کمک کرد؟
نویسنده با استناد به مهمترین منابع علمی (کتب علم جغرافی و زمین شناسی) و منابع معرفتی (کتب فلسفی و عرفانی) و منابع دینی (کتب تفسیری و حدیثی) توانسته به خوبی از عهده این مبحث علمی و فنی برآید و این گونه نتیجهگیری نماید:
در قرآن، قوانین علمی فراوانی دیده میشود. به عنوان نمونه در سوره انبیاء آیه ۳۰ هم به نظریه تکتونیک صفحهای هم به آب و هم به ایمان اشاره کرده است. تکتوتیک صفحهای، وضعیت مکانیکی حرکت قارههای میباشد. آب منشاء حیات است و ایمان زیربنای پرورش نفس آدمی… چرخه طبیعی آب در چند فرایند تبخیر، تراکم، انتقال، بارش و وصل به آبریز به انجام میرسد و سرانجام به مبدا اصلی خود یعنی اقیانوس برمیگردد و این همان حلقه معرفتی إنا للّه و انا إلیه راجعون میباشد.