توضیحات
در آستانه حکمت (شرح کتاب بدایة الحکمة)، دو جلد
بدایة الحکمه کتابی فلسفی به زبان عربی از تألیفات علامه سید محمد حسین طباطبایی است. این کتاب در واقع چکیدۀ فلسفه صدرائی، موسوم به حکمت متعالیه است که با توجه به آخرین سیر تکاملی آن تنظیم شده است.
علامه طباطبایی، بدایة الحکمة را به درخواست بعضی از نزدیکان خود به منظور تدریس فلسفه در حوزه‌های علمیه نگارش کرده و هم‌اکنون به عنوان نخستین متن درسی فلسفه برای جویندگان حکمت الهی معروف می باشد.
رعایت نظم منطقی در چینش مراحل و فصول به گونه‌ای که از مطالب پیشین، مطالب پسین را می‌توان استنتاج کرد و اهتمام به مسائل مهمتر و کلیدی و اجتناب از مباحث غیرلازم (مانند طبیعیات) از ویژگی‌های این کتاب است.
مؤلّف در مقدمۀ كتاب به تعريف فلسفه، حكمت، موضوع و غايت فلسفه پرداخته و از كليات مباحث وجود، شروع و در مراحل ديگر، موضوعات فلسفه را به ترتيب بيان كرده است. این کتاب دارای ۱۲ مرحله و ۱۱۰ فصل به شرح زیر است:
- مقدمه: دربارۀ تعریف فن (فلسفه) و موضوع و هدف آن؛
- مرحله اول: ۱۲ فصل، در کلیات مباحث وجود؛
- مرحله دوم: ۱ فصل، در انقسام وجود به خارجی و ذهنی؛
- مرحله سوم: ۳ فصل، در انقسام وجود به «ما فی‌نفسه» و «ما فی‌غیره»؛
- مرحله چهارم: ۹ فصل، در مواد سه‌گانه؛
- مرحله پنجم: ۸ فصل، در ماهیت و احکام آن؛
- مرحله ششم: ۱۱ فصل، در مقولات ده‌گانه؛
- مرحله هفتم: ۱۱ فصل، در علت و معلول؛
- مرحله هشتم: ۱۰ فصل، در انقسام وجود به واحد و کثیر؛
- مرحله نهم: ۳ فصل، در سبق و لحوق و قدم و حدوث؛
- مرحله دهم: ۱۶ فصل، در قوه و فعل؛
- مرحله یازدهم: ۱۲ فصل، در علم و عالم و معلوم؛
- مرحله دوازدهم: ۱۴ فصل، در آنچه متعلق به واجب‌تعالی است.
این کتاب دارای سبک روان و نظمی بی‌نظیر است، بدین جهت از بدو نگارش مورد توجه علماء، فضلاء و طالبان فلسفه و به جهت سبک کلاسیک و روان، مورد استقبال مؤسسات آموزشی قرار گرفته است و بر آن شروح و ترجمه‌های متعددی از جمله شرح و ترجمۀ حاضر عرضه شده است.
