توضیحات
دروس شرح اشارات و تنبیهات (نمط هفتم: فی التجرید)
شرح کتاب اشارات و تنبیهات ابن سینا از مهمترین کتابهای فلسفی دنیای اسلام است که از دیرباز تاکنون در حوزههای علمی تدریس میشده است.
کتاب اشارات، یک دوره فشرده منطق و فلسفه از طبیعیات و مباحث نفس و الهیات و بسیاری از مسائل عرفانی در قالب استدلال و برهان است و شروح متعددی بر آن نگاشته شده است.
شرح ابوالبرکات بغدادی و فخر الدین رازی از معروفترین شروح است. خواجه نصیرالدین طوسی نیز شرح جامعی بر این کتاب گرانسنگ نوشته که نسبت به دیگر شروح از اهمیت بیشتری برخوردار است. خواجه در این شرح، ضمن جواب دادن به برخی از اشکالات بعضی از شارحین، مراد و مقصود ماتن را به نحوی شایسته توضیح و تشریح نموده که البته چنین کار بزرگی فقط از همچو بزرگی برمیآمد. شخصیت جامعی که در عموم رشتههای علمی در زمان خود همتایی نداشت.
شرح خواجه بر اشارات به عنوان کتاب درسی در حوزههای علوم دینی و معرفتی از گذشته تا به امروز مطرح است و از جمله کسانی که در این دوران متصدی و متکفل تدریس این کتاب است، علامه حسنزاده آملی است که خود مجتهد و متخصص در عموم رشتههای علوم متداول در حوزههای علمیه قدیم و جدید (فقه، طب، ریاضی، جفر، اعداد، فلسفه، عرفان، و…) میباشند و وارث اندیشههای علمی و عرفانی علمایی چون علامه شعرانی، علامه فاضل تونی، علامه طباطبایی، حکیم الهی قمشهای هستند.
کتاب حاضر، شرح کتاب خواجه نصیرالدین است که در کلاسهای درس علامه حسنزاده آملی تدریس شده و توسط شاگردان ایشان بازنویسی شده است.
ابن سینا در نمط هفتم (فی التّجرید) براهین فلسفی در اثبات تجرد نفس را بیان میکند و شارح به خوبی از عهده شرح و تبیین این مفاهیم سنگین علمی برمیآید.
شارح در شرح یکی از براهین مینویسد: در کتب اصیل و درسی ما از همین اشارات … حرفهای خیلی حساب شده و سنگین دارند، لکن از همه پربارتر و کاملتر جمله کوتاه و خیلی بلند حضرت علی (ع) است: «کل وعاء یضیق بما … »، برهان به این زیبایی و کاملی و سنگینی و باعظمت که دال بر مقام فوق تجردی نفس است؛ چنین نفسی همیشه به خود آگاه است و چنین موجودی نباید منطبع در ماده باشد.
