توضیحات
حکومت علوی و بحران اشرافی گری
کتاب حاضر، با استفاده از منابع تاریخی، در پی کنکاش و تحلیلی دقیق از علل و ریشههای پدید آمدن جنگهای سهگانه جمل، صفین و نهروان در دوران حکومت امام علی (ع) است.
پرداختن به جنگهای سهگانۀ مورد نظر با توجه به تقابل و تضاد بین گروههای تأثیرگذار و صاحب نفوذ در جامعه آن روزگار از اهمیت ویژهای برخوردار است. بهویژه آنکه مشابه اینگونه جنگها در دوران حکومت خلفای گذشته و دوران حکومت پیامبر (ص) سابقه نداشته است.
ریشههای شکلگیری این جنگها و شرکت شخصیتهای مهم و مشهور تاریخ صدر اسلام و سرنوشت آنها از موضوعاتی است که بررسی و موشکافی آنها همواره از موضوعات بحث برانگیز و جذاب تاریخی به شمار میرود.
خوانندۀ محترم و آگاه از رویدادهای تاریخی صدر اسلام به روشنی میداند که این جنگها از آغاز دوران حکومت امام علی (ع) آغاز و تا آخرین روزهای حیات ایشان ادامه داشت است؛ اما تحلیل و کنکاش دقیقتر در این موضوع، مستلزم بررسی ریشهها و دلایل پیدایش آنها در روزگاری پیشتر از زمان وقوع آنهاست.
نویسندۀ کتاب، ابتدا به اختصار، ساختار سیاسی و اجتماعی حکومت اسلامی در دورۀ نبوی را معرفی کرده و سپس به بررسی رویدادها و حوادثی که بعد از رحلت پیامبر (ص) رخ داده میپردازد و در نگاهی گذرا به عوامل اصلی پدید آمدن اختلافات در بین نخبگان جامعۀ اسلامی در دوران حکومت خلفا اشاره دارد.
آنگاه در سه فصل جداگانه به ریشهیابی و عوامل مهم و تأثیرگذار در وقوع جنگهای جمل، صفین و نهروان خواهیم پرداخت.
در اینبخش با استناد به منابع نخستین، سعی شده تا تصویر روشنی از علل و ریشههای پدید آمدن این رویدادها ارائه شود.
در بخش پایانی با بررسی و تحلیل نقاط اشتراک و افتراق عوامل مؤثر در پدید آمدن این جنگها، تلاش شده تا تصویری جامعتر از اوضاع اجتماعی و جریانهای سیاسی تأثیرگذار دوران حکومت امام علی (ع) ارائه شود.