توضیحات
الرسالة القشیریة
این کتاب تألیف ابوالقاسم عبدالكريم بن هوازن بن عبدالملك بن طلحة بن محمد قشيرى نيشابورى، از مهمترين مآخذ و منابع معتبر در تصّوف اسلامى است و كسانى كه بخواهند از عرفان و تصّوف اسلامى اطّلاع درست و مستند داشته باشند، حتماً بايد به اين رساله مراجعه نمايند.
اين كتاب توسّط مؤلف به زبان عربى نگاشته شده است. وى در ناحيه استوا (قوچان كنونى) متولّد شد و پس از فرا گرفتن علوم ادبى و عربى به نيشابور رفت و در آنجا به نشر علوم و معارف پرداخت.
رسالۀ قشيريه شامل دو فصل و ۵۴ باب است.
باب اوّل در بيان اعتقادات اين طايفه در اصول است. مصنف مىكوشد در ابتداى كتاب موافقت نظر مشايخ صوفيّه را با عقايد اشعرى اثبات كند و پس از آن به ذكر ۸۳ تن از مشايخ صوفيه و نقل اقوال ايشان پرداخته است.
قشيرى سپس به شرح اصطلاحات صوفيه مىپردازد و ۱۵۰ اصطلاح عرفانى را تفسير مىكند كه عبارتند از: توبه، مجاهده، خلوت و عزلت، تقوى، ورع، زهد، خاموشى، خوف، رجاء، خزن، گرسنگى و بگذاشتن شهوت، خشوع و تواضع، مخالفت نفس و ذكر عيبهاى آن، حسد، غيبت، قناعت، توكّل، يقين، صبر، مراقبه، رضا، عبوديت، ارادت، استقامت، اخلاص، صدق، حياء، حريّت، ذكر، فتوّت، فراست، خلق، جود و نحاء، غيرت، ولايت، دعا، فقر، تصّوف، ادب، احكام سفر، صحبت، توحيد.
قشيرى باقى ابواب كتاب را به ذكر حالات و مقامات و آداب معامله و اخلاق و سنن اختصاص داده است.