توضیحات
الإشارات و التنبیهات (فی علم المنطق، علم الطبیعة و علم ماقبل علم الطبیعة)، سه جلد
شرح الاشارات و التنبیهات خواجه نصیرالدین طوسى یکى از معروف‌ترین و با اهمیت‌ترین شروح اشارات بوعلى است که به زبان عربى نوشته شده است. خواجه نصیرالدین طوسى، در مقدمه کتاب، غرض خود را از تألیف چنین شرحى، پاسخ به درخواست بعضى از دوستانش مى‌داند که با دیدن شرح فخر رازى بر اشارات، متوجه گردیده‌اند که در واقع جرح است نه شرح، فلذا از خواجه خواسته‌اند تا با شرح و توضیح مقاصد شیخ الرئیس، از ارزش و منزلت کتاب اشارات دفاع نماید.
این شرح، هم به لحاظ علمى و هم به لحاظ شهرت و وثاقت در جایگاه ویژه‌اى قرار دارد؛ از این رو قطب‌الدین رازى، این شرح را شرح کرده است و در ضمن آن، به اشکالات فخر رازى، پاسخ داده است و در واقع شرح وى، قضاوتى است بین شرح خواجه و شرح فخر رازى.
خواجه بعد از اتمام شرح خطبه کتاب، وارد مطالب بخش منطق مى‌شود که مباحث جلد اول را تشکیل می‌دهد.
جلد دوم از مجلدات سه‌گانه شرح خواجه نصیرالدین طوسى بر اشارات بوعلى، اختصاص به علم الطبیعه دارد که در بر گیرندۀ سه نمط از اشارات مى‌باشد. نمط اول اشارات، در تجوهر اجسام است. نمط دوم، به طور خاص، در مورد جهات و اجسام اولى و ثانیۀ آن مى‌باشد. و آخرین نمط جلد دوم و قسمت طبیعیات که سومین نمط اشارات مى‌باشد، در نفس ارضیّه و سماویّه مى‌باشد.
جلد سوم شرح خواجه نصیرالدین طوسى، شامل مباحث زیر است:
- نمط چهارم: در وجود و علل آن است؛
- نمط پنجم، در صنع و ابداع است؛
- نمط ششم، در غایات و مبادى آن مى‌باشد؛
- نمط هفتم، در تجرید است؛
- نمط هشتم، در بهجت و سعادت است. در این نمط، مؤلف، در پى اثبات لذات معنوى و تفوق آنها بر لذات مادى است؛
- نمط نهم، در مقامات عارفین است. خواجه نصیر مى‌گوید: این نمط، مسبوق به نمط هشتم است که در ابتهاج موجودات سخن مى‌گفت. در این نمط، احوال اهل کمال را بیان مى‌کند که با چگونگى رسیدنشان به مقامات عالیه همراه است؛
- نمط دهم، در اسرار الآیات است. این نمط، حاوى مطالبى در حالات و قواى عارفین و همین‌طور جایگاه خیال در میان قواى انسانى و … در کنار اشاراتى به تأثیر چشم و سایر اسباب حوادث غریبه مى‌باشد.
