توضیحات
ترجمه و شرح رسالۀ النصوص شیخ کبیر صدرالدین قونوی
بیان برخی از مهمترین مباحث «عرفان نظری» است که برگرفته از نظریات محییالدین ابن عربی است.
در این کتاب برخی از اسرار و اصول عرفانی مانند مباحثی در توحید و صفات حقتعالی، احکام و توابع وجود، تجلیات حقتعالی، معرفت حقتعالی، میزان درک انسان نسبت به خداوند، امور غیبی و کیفیت دستیابی به آن، اسماء ذاتی خداوند، تفسیر اسماء و صفات الهی، نسبت بین ذات خداوند و انسان، نسبت بین وجود انسانها با وجود خداوند و کیفیت ایجاد خلایق بیان شده و قواعد عرفانی و فلسفی مربوط به آنها شرح داده شده است.
صدر الدین محمد بن اسحاق بن یوسف قونوی ملقب به کبیر در سال ۶۰۷ ق. در شهر قونیه به دنیا آمد. پدرش در کودکی از دنیا رفت و مادرش به ازدواج ابن عربی درآمد. صدر الدین محمد تحت تربیت عرفانی و معنوی ناپدری خود از بزرگان عرفان و تصوف شد. او در کنار سلوک و ریاضت به کسب علوم ظاهری هم پرداخت و در اندک زمانی جامع فقه و حدیث و علوم عقلی و نقلی گردید و در سال ۶۷۳ق. جهان را وداع گفت.
او نخستین شارح آثار و افکار و همچنین جانشین ابن عربی محسوب میشود که بزرگان بسیاری در عرصه عرفان و تصوف، همچون مؤید الدین جندی، شمس الدین مکی، فخر الدین عراقی و قطب الدین شیرازی از محضر او کسب معرفت و دانش کردهاند.
صدر الدین قونوی با جلال الدین محمد بلخی (مولوی)، رابطه دوستی عمیقی داشت و هر دوی آنها، وظایف تجلیل و احترام تمام در حق یکدیگر معمول میداشتند. خواجه نصیر الدین طوسی در مسائل حکمت و عرفان، مکاتبات فراوانی با قونوی داشت و همیشه از وی با تمجید و با القابی این چنین یاد میکرد: لسان الحقیقه، برهان الطریقه، قدوة السالکین الواجدین و مقتدی الواصلین المحققین.
استاد سید جلال الدین آشتیانی درباره این ویژگی آثار قونوی میگوید: «درک مطالب آثار قونوی بسیار دشوار است و انسان باید بعد از تحصیل عرفان و قرائت یکی از کتب درسی تصوف به مطالعه آثار قونوی بپردازد و آن قدر به مطالعه خود ادامه دهد تا به زبان او آشنا شود».
قونوی در تقریر مطالب، بسیار کوتاه و موجز سخن میگوید و مطالب بسیار بلند را در جملاتی کوتاه بیان میدارد و همین روش است که درک مباحث مدون در کتابهایش را دشوار ساخته است.
تحقیقات و استنادات قونوی اختصاص به خودش دارد و بسیار کم مشاهده میشود که مطالب دیگران را در تحقیقاتش بیاورد؛ البته مجموعه آثار و اندیشههای ابن عربی از این قاعده مستثنی است. قونوی در بیشتر آثار خود از اندیشههای استاد خود بهره میبرد و در راستای شرح و توضیح و گسترش آنها میکوشد.
کتاب نصوص دربردارنده امهات و اصول عرفان نظری است که بخش عمدهای از آن متکفل مبادی عرفان نظری و چگونگی نگرشی به مسئلۀ وجود است که در این میان، نظریه وحدت شخصی وجود مورد مداقه قرار گرفته است. نویسنده در این اثر، به بررسی برخی مسائل عرفان نظری پرداخته و در هاله نص به گونهای نظریه نهایی خود را ابراز نموده است.
کتاب حاضر ترجمه و شرح رسالۀ النصوص صدرالدین قونوی است.