توضیحات
تحفة الاحباب شرح فارسی بر تشریح الافلاک
اين وجيزه و رساله، گوهر گرانبهائى است كه مشتمل بر اصول و چكيده از مسائل علم هيئت مىباشد و در آن فصول و ابواب مهمّ اين علم منطوى و مندرج است، فوائد و مسائل لطيف و دقيق اين علم را دارا بوده و بر درّهاى شفّاف و مطالب بديع آن مشتمل مىباشد.
نویسنده اين رساله را نوشته تا براى افرادي كه اهل انديشه و تفكّرند، تبصره و چراغى بوده، و براى كساني كه بقواعد و مسائل هيئت آشنا هستند، تذكره و هشدارى باشد و آن را بنام «تشريح الافلاك» ناميده تا اسم با مسمّى مطابق و لفظ با معنى موافق آيد و بر يك مقدّمه و پنج فصل و يك خاتمه آراسته است.
شارح گويد: مرحوم مصنّف در مقدّمه از هيئت عالم جسمانى و كيفيّت آفرينش آن و اشتمالش بر كرات و تعداد آنها و ترتيب و نظم هر يك و وضعيّت هركدام نسبت به ديگرى صحبت فرموده است.
و امّا فصول کتاب عبارتند از:
- فصل اوّل: در بيان دوائر عظام؛
- فصل دوّم: در شرح صور افلاك هفتگانه؛
- فصل سوّم: در حركات و توابع آن؛
- فصل چهارم: در آنچه تعلّق به كرۀ زمين دارد؛
- فصل پنجم: شرح صبح و شفق؛
- و امّا خاتمه در كيفيّت استخراج خطّ نصف النّهار و سمت قبله از طريق دائره هنديّه و غير آن مىباشد.